Татарстан Росреестры: төгәлләнмәгән төзелеш объектын теркәргә кирәкме?

2020 елның 2 ноябре, дүшәмбе

Агымдагы елда Татарстан Росреестры һәм ТР Кадастр палатасы тарафыннан кадастр исәбенә куелган һәм 791 төзелеп бетмәгән төзелеш объектына хокук теркәлгән. Узган ел дәвамында шундый 1663 күчемсез милек объектына хокук теркәлгән. Күчемсез милек реестрында Татарстанда урнашкан 13 658 төзелеп бетмәгән төзелеш объекты турында мәгълүматлар бар.

Татарстанлылар  төзелеп бетмәгән объектларга хокукларны теркәргә ашыкмый. Әмма, Татарстан Росреестры эксперты Энҗе Мөхәммәтгалиева аңлатып узганча, төзелеп бетмәгән объектларга хокукларны, әзер булган кебек үк, гражданнарның үз мәнфәгатьләрен теркәргә кирәк. Бу бигрәк тә якын арада төзелешне тәмамларга җыенмаучыларга кагыла.

 «Гражданнар кодексы нигезендә, төгәлләнмәгән төзелеш объекты әзер объектлар кебек үк күчемсез әйберләргә карый. Аны гражданлык-хокукый әйләнешкә кертү өчен, ягъни законлы хокук иясе булу һәм үз мөлкәтең белән иркенләп эш итү өчен: сатарга, арендага тапшырырга, бүләккә тапшырырга һ.б., - аны дәүләт кадастр исәбенә куярга һәм хокукларны теркәргә кирәк. Объект физик яктан гына түгел, юридик яктан да яшәргә тиеш, - дип билгеләп үтә Энҗе Мөхәммәтгалиева.

 Моннан тыш, җир кишәрлеге дәүләт яисә муниципаль ихтыяҗлар өчен, мәсәлән, юл төзелеше өчен алына торган вәзгыять барлыкка килгән очракта, әлеге объектка хокукны теркәмәгән граждан мондый очракларда тиешле компенсацияләрсез калачак, чөнки күчемсез милек объектына милек хокукы (шул исәптән төгәлләнмәгән төзелешкә) дәүләт теркәве вакытыннан башлана.

Эшләнмәгән төзелеш объектларына хокукларны кадастр исәбенә алу һәм теркәү тәртибе 

Кадастр исәбе һәм хокукларны теркәү бердәм процедура кысаларында уздырыла - бер үк вакытта гариза буенча объект исәпкә куела һәм аңа хокук теркәлә. Срогы - 12 эш көне. 

Мөһим! Төгәлләнмәгән  төзелеш объекты дәүләт кадастр исәбенә куелырга мөмкин һәм аңа бары тик объект урнашкан җир кишәрлегенә хокук Күчемсез милекнең бердәм дәүләт реестрында теркәлгән очракта гына милек хокукы теркәлергә мөмкин. Әгәр җир кишәрлегенә хокук теркәлмәгән булса, җир кишәрлегенә хокукны рәсмиләштерү дәүләт кадастр исәбенә алу һәм төгәлләнмәгән төзелеш объектына хокукны дәүләт теркәвенә алу белән бер үк вакытта башкарыла.

Билгеләнмәгән төзелеш объектларына хокукларны кадастр исәбенә алу һәм теркәү өчен кирәкле документлар 

-  гариза;

- техник план (составына төзүгә рөхсәт кергән яисә төзүчегә индивидуаль торак төзелеше объектын планлаштырылган төзү турында хәбәр итү керә), кадастр инженеры тарафыннан электрон документ рәвешендә (дискта) әзерләнә;

- төзелешкә рөхсәт (әгәр ул законнар нигезендә таләп ителсә).

- җир кишәрлегенә хокук билгели торган документ (Бердәм дәүләт күчемсез мөлкәт реестрында теркәлгән хокук турында белешмәләр булмаса).

Искәрмә 

Төзелеп бетмәгән төзелеш объектына техник план заказчы тәкъдим иткән кадастр эшләре нигезендә күчемсез милек объекты төзелешенә һәм проект документациясенә рөхсәт нигезендә төзелә. Әгәр төзелешкә рөхсәт бирү һәм проект документациясе каралмаган булса, мәгълүматлар техник планда күчемсез милек объектының хокук иясе тарафыннан төзелгән һәм таныкланган декларация нигезендә күрсәтелә. Декларация техник планга теркәлә һәм аның аерылгысыз өлеше булып тора.

Белешмәләр өчен

Төзү өчен рөхсәт таләп ителми торган объектлар:

1) эшкуарлык эшчәнлеген гамәлгә ашыруга бәйле булмаган максатлар өчен физик затка бирелгән җир кишәрлегендә гараж;

2) бакча кишәрлекләрендә төзелгән торак йорт, бакча йорты, хуҗалык корылмалары;

3) индивидуаль торак төзелеше объектлары (алар өчен 2016 елның 4 августыннан хәбәр итү тәртибе гамәлдә);

4) капиталь төзелеш объектлары булмаган объектлар;

5) ярдәмче файдаланудагы корылмалар һәм корылмалар һ.б.

 Исәп-теркәү гамәлләре нәтиҗәсендә Бердәм дәүләт күчемсез мөлкәт реестрында өземтә бирелә, анда объектның характеристикалары чагылдырылган, шул исәптән аның кадастр номеры, шулай ук хокуклар турында белешмәләр.

Төзелеш тәмамланганнан соң төгәлләнмәгән объектка хокук туктатыла, ә объект үзе төгәлләнгән төзелешне рәсмиләштерү белән бер үк вакытта исәпкә алып төшерелә. Төзелгән объектны теркәү өчен, яңадан әзерлек объектына техник план төзү өчен кадастр инженерын чакырырга кирәк. Техник планда объектның төгәлләнмәгән номерын язып куярга кирәк булачак. Төзелеп беткән объектка карата исәп-теркәү гамәлләре барышында Бердәм дәүләт күчемсез мөлкәт реестрында башлангыч объект (төгәлләнмәгән төзелеш объекты) турындагы белешмәләр архивка әвереләчәк, ә сезнең төгәлләнгән йортыгызның кадастр номеры һәм хокукны теркәү турындагы яңа язуы барлыкка киләчәк.